Nguyên nhân của tình trạng ùn ứ này là do hiện đang vào đầu mùa thu hoạch nông sản, trái cây tươi ở các tỉnh phía Nam nên lượng hàng hóa thông quan trong ngày tại các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn được ghi nhận tăng cao. Cao điểm có ngày có gần 1.000 xe chở hàng (chủ yếu là nông sản, trái cây tươi) chờ ở cửa khẩu để thông quan, trong khi đó, năng lực chỉ đáp ứng được 1/2 số này. Điều đáng nói, nhiều xe lần đầu thông quan nên phải làm thủ tục lâu hơn thông thường.

Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị, mặt hàng nông sản, trái cây tươi làm thủ tục XK qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị sang thị trường Trung Quốc chủ yếu là sầu riêng, mít, thanh long, ớt, chanh leo... Thống kê cho thấy, tính đến ngày 7/4, Hải quan Hữu Nghị đã tiếp nhận và xử lý cho hơn 13.000 bộ tờ khai hải quan với kim ngạch trị giá gần 600 triệu USD.

Hoạt động thông quan tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã trở lại bình thường. Ảnh: H.Nụ

Trước nhu cầu thông quan hàng hóa XNK, đặc biệt là mặt hàng nông sản, trái cây tươi qua biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc tăng cao, UBND tỉnh Lạng Sơn và các sở, ngành, lực lượng chức năng đã tổ chức nhiều cuộc trao đổi, hội đàm với lãnh đạo sở, ngành, lực lượng chức năng phía Trung Quốc để tìm ra các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao năng lực thông quan, tránh ùn tắc xảy ra, gây ảnh hưởng, thiệt hại về kinh tế cho DN hai bên.

Theo đó, sau những nỗ lực trao đổi tại các cuộc hội đàm, 2 phía Lạng Sơn và Quảng Tây đã đi đến quyết định và thống nhất tăng thời gian thông quan hàng hóa XNK hàng ngày tại cửa khẩu, từ 7 giờ sáng đến 19 giờ (tăng thêm 1 giờ). Đặc biệt, lực lượng chức năng hai nước sẽ tổ chức phân luồng riêng cho phương tiện không hàng tách biệt với luồng vận chuyển hàng hóa.

Số liệu từ Ban Quản lý KKT cửa khẩu Đồng Đăng- Lạng Sơn cho thấy, tính đến hết ngày 8/4, lượng phương tiện vận chuyển hàng hóa chờ làm thủ tục còn tồn đọng tại khu vực cửa khẩu đã giảm mạnh so với những ngày trước đó. Hiện tại ở các khu vực cửa khẩu trên địa bàn chỉ còn khoảng xấp xỉ 500 phương tiện vận chuyển hàng chờ làm thủ tục thông quan, trong đó có gần 350 xe chở hàng nông sản.

Dự báo từ nay đến tháng 6 và 7, sẽ có nhiều loại trái cây ở miền Bắc và miền Nam vào mùa thu hoạch. Nhằm góp phần nâng cao năng lực thông quan và tránh tình trạng ùn ứ hàng hóa có thể xảy ra tại cửa khẩu, Hải quan Hữu Nghị đã chủ động bố trí CBCC làm việc thông trưa tất cả các ngày trong tuần để giải quyết thủ tục hành chính cũng như cung cấp các dịch vụ hỗ trợ hoạt động XNK cho DN, người khai hải quan. Trong đó, Hải quan Hữu Nghị bố trí CBCC làm việc từ 7 giờ sáng tới 22 giờ đêm giải quyết thủ tục hải quan cho DN.

Tuy nhiên, để các giải pháp khi triển khai đạt hiệu quả cao nhất, Hải quan Hữu Nghị cũng thông báo rộng rãi đến các tổ chức, cá nhân có hoạt động XNK chủ động nắm bắt thông tin hàng hóa tại cửa khẩu để có kế hoạch đưa hàng về cửa khẩu làm thủ tục tránh xảy ra tình trạng kéo dài thời gian, ảnh hưởng làm tăng thời gian, chi phí không đáng có.

Trong đó, Hải quan Hữu Nghị cũng khuyến cáo các cá nhân, tổ chức, DN thực hiện khai báo trước đối với hàng hóa XNK và tăng cường công tác kết nối với đối tác phía Trung Quốc để nâng cao hiệu suất thông quan trong ngày.

Ngoài ra, Hải quan Hữu Nghị cũng đã phối hợp với DN kinh doanh, khai thác bến bãi bố trí nhân lực, phương tiện, trang thiết bị máy móc để phục vụ hoạt động giao nhận hàng hóa tại bất kỳ thời điểm nào trong ngày cho DN có hàng hóa XNK.

Cũng theo Ban Quản lý KKT cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn, hiện Sở Công Thương Lạng Sơn cũng đã đề nghị các hiệp hội, ngành hàng thông báo cho DN, chủ hàng nắm bắt nhanh thông tin, có kế hoạch giãn, giảm lượng xe hàng đưa về các cửa khẩu biên giới để làm thủ tục.

Song song với giải pháp khuyến cáo chủ hàng, DN, hiện tại các sở, ngành, lực lượng chức năng đang thực hiện kiện toàn các tổ công tác liên ngành giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tại các cửa khẩu để kịp thời tiếp nhận thông tin, phản ánh từ các DN, nhanh chóng giải quyết các vấn đề phát sinh đảm bảo đáp ứng nhu cầu của các DN XNK hàng hóa giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc.